تعريف بهداشت محيط

بنا به تعریف، بهداشت محیط علم و فن كنترل عواملي از محيط زيست است كه به هر طريقي مي‌توانند در رفاه و سلامت جسمي، روحي و اجتماعي فرد تأثير داشته باشند.

فعالیتهای واحد بهداشت محیط

توسعه پايدار در ميان ملل مختلف با توجه به شرايط خاص اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي آنها معنا مي‌يابد ولي محور هر توسعه پايداري انسان سالم است. حفظ دستاوردهاي نظام سلامت كشور و حفظ و ارتقاء سطح سلامت آحاد جامعه، حركت در مسيري است كه تحقق اهداف توسعه پايدار بر مبناي انسان سالم را در پي دارد. رشد روز افزون پديده شهرنشيني و پيشرفت صنعت و تكنولوژي و افزايش آلاينده ها خطرات بسياري را متوجه انسان مي‌نمايد، لذا ارائه فعاليتها و خدمات بهداشت محيط جهت پيشگيري از بيماريها و حفظ و ارتقاء سطح سلامت جامعه ضرورتي انكار ناپذير است.

بهداشت محيط به فرايند ارزيابي، تصحيح، كنترل و پيشگيري از عواملي در محيط مي‌پردازد كه مي‌تواند بر سلامت نسل حاضر و آينده اثرات ناگواري داشته باشد. بسياري از بيماري‌ها در جهان امروز حاصل ارتباط تنگاتنگ انسان با محيط زندگي اوست كه با افزايش آلاينده‌هاي محيطي افزايش چشمگيري داشته است. تغيير الگوي مصرف از منابع طبيعي به منابع مصنوعي همچون مواد شيميايي، استفاده از سموم دفع آفات در گستره بسيار وسيع در كنار بروز پديده‌هاي جهاني همچون تغييرات آب و هوا، گرم شدن جهاني، باران هاي اسيدي، تخريب لايه ازن و از سوي ديگر بروز بيماري هاي نوظهور موجب تحميل بار مضاعفي بر مسئوليت هاي بهداشت محيط در جامعه امروزي شده است.

مهندسي بهداشت محيط با قدمتي بيش از نيم قرن در كشور، منشاء اثرات زيادي در ارتقاء سلامت جامعه بوده است.

این علم را مي‌توان در زمره علوم كاربردي طبقه‌بندي كرد. در اين شاخه كاربردي، افراد با بهره‌گيري از علوم مختلف جهت پيشگيري از بيماري‌ها و ارتقاي سلامتي و تامين رفاه و آسايش انسان‌ها فعاليت مي‌كنند. فعاليت‌هاي بهداشت محيط بسيار گسترده و متنوع بوده و برنامه هاي مختلفي اعم از عمليات مهندسي، فعاليت‌هاي آموزشي و پژوهشي، اقدامات اصلاحي، كارهاي ستادي و مديريتي و غيره را  شامل مي‌گردد. برخي از مهمترين برنامه هاي بهداشت محيط عبارتند از : پيشگيري از بروز سوانح و حوادث، كنترل آلودگي هوا، مدیریت محیط در پيشگيري از بيماري‌هاي واگير، بهداشت محيط در موارد اضطراري، نظارت بهداشتي بر تهيه، توزيع و فروش مواد غذايي، كنترل بيماري‌هاي ناشي از مواد غذايي و مسموميت‌ها، مديريت كنترل مواد زايد خطرناك، بهداشت مسكن، حفظ سلامتي در محيط‌هاي بسته، كنترل حشرات و جوندگان، بهداشت اماكن عمومي، كنترل سر و صدا، كنترل عوامل مزاحمت آفرين، بهداشت شغلي، بهداشت و ايمني فراورده هاي توليدي، كنترل پرتوها، بهسازي اماكن و فعاليت‌هاي تفريحي، دفع صحیح فاضلاب‌ها، تامين آب آشاميدني سالم.

بر اساس قوانین فعلی کشور، وظایف بهداشت محیط را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:

1. بازدید و نظارت بر بهسازی مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی

2. کنترل کیفی مواد غذایی در سطح عرضه

3. بازدید و نظارت بر تاسیسات آب و فاضلاب

4. پایش و کنترل کیفی آب شرب از نقطه آبگیر تا مصرف

5. مدیریت کنترل بهداشت هوا و دخانیات

6. ارائه طریق در خصوص بهداشت مسکن

7. برنامه ریزی در زمینه کاهش اثرات بلایای طبیعی

8. مبارزه با حشرات و جوندگان و کنترل ناقلین

9. مدیریت و برنامه ریزی جهت اجرای پروژه های شهرسالم و روستای سالم

10. نظارت بر بهداشت محیط بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی و تشخیص طبی

11. نظارت بر جمع آوری، حمل و دفع بهداشتی پسماندهای بیمارستانی

12. نظارت بر مراکز پرتوهای یونساز

13. نظارت بر بهداشت محیط کارخانجات مواد غذایی

14. نظارت بر وسایط حمل و نقل مواد غذایی

15. پیگیری و اجرا و نظارت برنامه های بهداشت محیط روستا ( بهسازی روستائی )

16. نظارت بر آموزشگاههای بهداشت اصناف